Η ιστορία της δαντέλας

Οι ιστορικοί διαπληκτίζονται για την προέλευση της δαντέλας. Οι αρχαίες αιγυπτιακές ενδυμασίες ταφής είχαν συχνά βροχιδωτό ύφασμα για διακόσμηση, και υφάσματα παρόμοια με δαντέλα ήταν κοινά στη Μέση Ανατολή πριν την Αναγέννηση. Ξεκινώντας τον 15ο αιώνα, ωστόσο, αληθινή δαντέλα άρχισε να εμφανίζεται και σε φλαμανδικά και ιταλικά έργα ζωγραφικής, έτσι οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό το ύφασμα προήλθε από ένα από αυτά τα έθνη.

Είναι πιθανό διαφορετικά είδη δαντέλας να προήλθαν από διαφορετικές χώρες, η δαντέλα με μπομπίνα, για παράδειγμα, φαίνεται να είναι ένα ύφασμα φλαμανδικής προέλευσης και η δαντέλα βελόνας κατά πάσα πιθανότητα προήλθε από την Ιταλία. Μέχρι τα μέσα του 16ου αιώνα, η δαντέλα είχε γίνει ένα δημοφιλές ύφασμα στην Ευρώπη, και άρχισε να εμφανίζεται πιο συχνά και έντονα σε πίνακες της Αναγέννησης.

Μεταξύ των 1600-1800, οι Ιταλοί και οι Φλαμανδοί παρέμειναν οι κύριοι παραγωγοί δαντέλας και ακολούθησε και η Γαλλία ως ένας μεγάλος παραγωγός. Ενώ παραγωγή δαντέλας έγινε και στη Γερμανία, την Αγγλία και την Ισπανία εκείνη την περίοδο, καμία από αυτές τις χώρες δεν έκανε εξαγωγές δαντέλας σε μεγάλες ποσότητες.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, η Βιομηχανική Επανάσταση έφερε πολλές εξελίξεις στην παραγωγή υφασμάτων που παλαιότερα φάνταζαν ανεπίτευκτες, συμπεριλαμβανομένων μηχανών που αυτοματοποίησαν τη διαδικασία παραγωγής δαντέλας. Ως αποτέλεσμα, η δαντέλα έγινε αρκετά πιο φθηνή και μέχρι το 1840, η γυναικεία μόδα είχε αρχίσει να ζητά τη δαντέλα ευρέως ξανά. Από τότε, η δαντέλα έπαψε να χρησιμοποιείται για αντρικά ρούχα, αλλά αυτό το διακοσμητικό ύφασμα έχει παραμείνει ένα αναπόσπαστο, αν και σχετικά δευτερεύον, στοιχείο της γυναικείας μόδας.

Παρά την αδιάψευστη ευκολία και αποτελεσματικότητα της δημιουργίας δαντέλας με μηχανές, η χειροποίητη δαντέλα σχετικά κοινή μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Μέχρι τα μέσα του αιώνα, πολλά έθνη ανά τον κόσμο είχαν υιοθετήσει την τέχνη της δημιουργίας της δαντέλας και αυτό που ήταν κάποτε ένα αποκλειστικά παραδοσιακό ευρωπαϊκό ύφασμα, έγινε παγκόσμιο.

Η δαντέλα σήμερα

Η δαντέλα δεν έχει τον σημαντικό ρόλο που είχε κάποτε στη Δυτική κοινωνία. Θεωρείται κυρίως παλιομοδίτικη και σπάνια τα καθημερινά ρούχα χρησιμοποιούν τη δαντέλα ως διακοσμητικό στοιχείο.

Μία επίσημη κατηγορία ένδυσης στην οποία η δαντέλα έχει διατηρήσει τη σημαντικότητά της, ωστόσο, είναι τα νυφικά. Όση περισσότερη δαντέλα έχει ένα νυφικό, τόσο πιο πολύπλοκο και όμορφο θεωρείται, και σπάνια θα βρει κανείς νυφικό που να μην έχει καθόλου δαντέλα.

Κάπως ειρωνικά, τα εσώρουχα είναι η μόνη άλλη κατηγορία ένδυσης που χρησιμοποιεί ακόμα πολλή δαντέλα. Συνήθως τη συναντάμε σε γυναικεία σουτιέν και εσώρουχα, αλλά αποτελεί στοιχείο και πιο πολύπλοκων σετ εσωρούχων.

Πώς φτιάχνεται η δαντέλα;

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι κατασκευαστές υφασμάτων για να φτιάξουν δαντέλα ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο της δαντέλας. Ωστόσο, κάθε μέθοδος παραγωγής δαντέλας ξεκινά με την απόκτηση νήματος ή κλωστής.

Παραδοσιακά, η δαντέλα είχε λινό νήμα, αλλά τα τελευταία ρούχα από δαντέλα μερικές φορές έχουν μεταξωτό νήμα. Το λινό προέρχεται από τις ίνες του λιναριού, και το μετάξι προέρχεται από τα κουκούλια των μεταξοσκώληκων, που ζουν σε μουριές.

Καθώς το εμπόριο ινδικού βαμβακιού ανέβασε ρυθμούς κατά το 1600, όλο και περισσότερα ρούχα από ευρωπαϊκή δαντέλα περιλάμβαναν αυτή την ίνα αφού ήταν πιο εξωτική και πιο οικονομική από το μετάξι. Το βαμβάκι προέρχεται από τις κάψες που περιβάλλουν τους σπόρους βαμβακιού, που περιέχουν εκατοντάδες μικρές ίνες.

Σήμερα, οι παραγωγοί υφασμάτων χρησιμοποιούν συνθετικές ίνες μερικές φορές για να φτιάξουν δαντέλα. Ο πολυεστέρας, το πιο κοινό συνθετικό ύφασμα, είναι ένα παράγωγο του πετρελαίου που φτιάχνεται χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό τεχνητών χημικών και βισκόζη και τα παράγωγά του φτιάχνονται με τη χρήση πολτού από ξύλο.

Μόλις ο παραγωγός αποκτήσει τον επιθυμητό τύπο νήματος ή κλωστής, η δαντέλα φτιάχνεται συνήθως σε ένα από τα τρία κοινά είδη: δαντέλα μπομπίνας, δαντέλα βελονάκι ή χημική δαντέλα. Κάθε μία από αυτές τις τεχνικές κατασκευής δαντέλας έχει πολλά υπό-είδη και υπάρχουν επίσης και μερικά άλλα χαρακτηριστικά είδη δαντέλας. Ας εξετάσουμε τις λεπτομέρειες κάθε μίας από αυτές τις δημοφιλείς τεχνικές κατασκευής δαντέλας:

Δαντέλα μπομπίνας

Για να παράγουν δαντέλα μπομπίνας, οι παραγωγοί υφασμάτων φορτώνουν νήμα ή κλωστή σε περίπου 20 διαφορετικές μπομπίνες. Μετά τροφοδοτούν αυτές τις μπομπίνες σε ένα μαξιλάρι που βρίσκεται πάνω σε έναν άξονα και σχηματίζουν το επιθυμητό σχέδιο της δαντέλας πάνω στο μαξιλάρι χρησιμοποιώντας πινέζες. Οι πρώτες αυτοματοποιημένες μηχανές παραγωγής δαντέλας ακολούθησαν τη μέθοδο της δαντέλας μπομπίνας και η αυτοματοποιημένη δαντέλα μπομπίνας παράγεται με τη χρήση μιας παρόμοιας (αλλά πιο αποδοτικής) διαδικασίας.

Δαντέλα βελονάκι

Η δαντέλα βελονάκι φαίνεται να ήταν πριν από τη δαντέλα μπομπίνα, και ενώ είναι ιδιαίτερα όμορφη, αυτός ο τύπος δαντέλας είναι πολύ χρονοβόρος στην κατασκευή του. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι παραγωγοί υφασμάτων φτιάχνουν δαντέλα βελονάκι προσθέτοντας νήματα καθοδήγησης σε μια σκληρή βάση και γεμίζοντας τα επιθυμητά μοτίβα με μικροσκοπικές βελονιές. Ενώ οι σύγχρονες μηχανές παραγωγής υφασμάτων μπορούν να αναπαράξουν τη δαντέλα βελονάκι με αρκετή πιστότητα, δεν υπάρχει αντικατάστατο για αυτόν τον εξαιρετικό, χειροποίητο τύπο δαντέλας.

Χημική δαντέλα

Οι παραγωγοί υφασμάτων φτιάχνουν χημική δαντέλα ράβοντας ένα μοτίβο σε ένα είδος υφάσματος που δεν είναι ανθεκτικό σε καυστικά χημικά. Μετά, η δαντέλα περιλούζεται σε χημικά μέχρι να διαλυθεί το βασικό ύφασμα, αφήνοντας μόνο το μοτίβο της δαντέλας ακέραιο. Ενώ είναι πιο εύκολο να δημιουργηθεί η χημική δαντέλα, αυτό το είδος δαντέλας δεν είναι της ίδιας υψηλής ποιότητας που είναι η δαντέλα μπομπίνας και η δαντέλα βελονάκι.

Πώς χρησιμοποιείται η δαντέλα;

Η δαντέλα χρησιμοποιείται κυρίως ως διακοσμητική προσθήκη σε άλλα προϊόντα από ύφασμα. Για παράδειγμα, τα νυφικά συχνά περιλαμβάνουν πολλά κομμάτια δαντέλας, και είναι επίσης σχετικά κοινή η προσθήκη δαντέλας σε άλλα επίσημα και ανεπίσημα γυναικεία ρούχα. Πέρα από τα εσώρουχα, είναι πιθανό να βρούμε δαντέλα σε γυναικεία γάντια, κάλτσες και πουλόβερ.

Πέρα από τον κόσμο της ένδυσης, η δαντέλα είναι επίσης ένα δημοφιλές ύφασμα για οικιακή χρήση. Μία από τις πιο γνωστές χρήσεις της δαντέλας είναι στα σεμέν, που αρχικά χρησιμοποιούνταν ως σουπλά για τις κούπες του τσαγιού. Η δαντέλα χρησιμοποιείται επίσης σε διακοσμητικά μαξιλάρια, κουρτίνες, σεντόνια, τραπεζομάντηλα και φωτιστικά.

Επειδή είναι πολύ ευαίσθητη, η δαντέλα δεν έχει κανέναν βιομηχανικό σκοπό. Αντιθέτως, ο κύριος σκοπός αυτού του υφάσματος είναι να κάνει άλλα υφασμάτινα προϊόντα και αντικείμενα διακόσμησης σπιτιού να φαίνονται πιο εκλεπτυσμένα ή ευχάριστα αισθητικά.

Που παράγεται η δαντέλα;

Εφόσον η Κίνα παράγει τα περισσότερα υφασμάτινα προϊόντα από κάθε άλλη χώρα, είναι και η χώρα που χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος παραγωγός δαντέλας. Ωστόσο, αυτό το ύφασμα δεν είναι κινεζικής καταγωγής, και η Ευρώπη παραμένει ένας σχετικά μεγάλος παραγωγός δαντέλας.

Ορισμένα εργοστάσια στη Γαλλία και την Ολλανδία παράγουν δαντέλα για αιώνες και η Ιταλία διατηρεί επίσης την ιδιότητά της ως ένας αξιοσημείωτος παραγωγός δαντέλας. Αμερικανικά εργοστάσια παράγουν επίσης μικρές ποσότητες αυτού του όμορφου και ντελικάτου υφάσματος.

Πόσο κοστίζει η δαντέλα;

Λόγω της πολυπλοκότητάς της, η δαντέλα είναι συνήθως σχετικά ακριβή και τα χειροποίητα είδη δαντέλας, όπως το βελονάκι είναι ιδιαίτερα ακριβά. Το κόστος της δαντέλας ποικίλει ανάλογα με τον τρόπο που έχει φτιαχτεί και τα υλικά που περιλαμβάνει με τη μεταξωτή δαντέλα να είναι η πιο ακριβή, τη βαμβακερή και τη λινή να κυμαίνονται σε μέσες τιμές και τη συνθετική δαντέλα να είναι η πιο προσιτή.

Πώς επηρεάζει το περιβάλλον η δαντέλα;

Ο αντίκτυπος της παραγωγής δαντέλας στο περιβάλλον ποικίλει ανάλογα με το είδος του υφάσματος που χρησιμοποιείται. Η παραγωγή μεταξιού, για παράδειγμα, είναι πολύ φιλική προς το περιβάλλον, ενώ από την άλλη, η μη βιοδιασπώμενη συνθετική δαντέλα συνεισφέρει στη μόλυνση του περιβάλλοντος από πλαστικά και τοξικά χημικά.

Η παραγωγή βαμβακιού και λινού μπορεί να είναι βιώσιμη, μπορεί όμως και όχι ανάλογα με τις διαδικασίες που χρησιμοποιούν η δημιουργοί αυτών των φυτικών υφασμάτων. Είναι δυνατή η παραγωγή αυτών των φυσικών υφασμάτων χωρίς να βλαφθεί το περιβάλλον, αλλά οι περισσότεροι καλλιεργητές βαμβακιού και λιναριού χρησιμοποιούν τοξικά αγροχημικά ή μεταχειρίζονται τη βαμβακερή ή λινή κλωστή με επικίνδυνες ουσίες κατά τη διαδικασία της παραγωγής. Για να αποφύγετε τη δαντέλα που βλάπτει το περιβάλλον, επιλέξτε οργανικά μεταξωτά, βαμβακερά ή λινά δαντελωτά προϊόντα, και αποφύγετε τη συνθετική δαντέλα.