Τα υφάσματα από ακρυλικές ίνες κατασκευάζονται από ένα συνθετικό πολυμερές που ονομάζεται ακρυλονιτρίλιο. Αυτό το είδος ίνας παράγεται από την αντίδραση συγκεκριμένων χημικών με βάση το πετρέλαιο ή τον άνθρακα με μια ποικιλία μονομερών, που σημαίνει ότι το ακρυλικό ύφασμα είναι ένα μία ίνα που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα.
Δεδομένου ότι το ακρυλικό ύφασμα είναι ένα από τα υφάσματα που αναπνέουν λιγότερο στον κόσμο, είναι επιθυμητό σε εφαρμογές συγκράτησης θερμότητας. Για παράδειγμα, χρησιμοποιείται συχνά σε αθλητικό εξοπλισμό, και συναντάται συχνά σε φόρμες, φούτερ και αθλητικά παντελόνια που είναι κατασκευασμένα από ακρυλικό ύφασμα. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες ότι το ακρυλικό μπορεί να είναι καρκινογόνο, έτσι μπορεί να είναι συνετό να μην έρχεται σε επαφή με το δέρμα σας.
Ενώ η ακρυλική ίνα μπορεί να περιέχει μικρότερες ποσότητες άλλων συνθετικών ενώσεων, αυτή η ίνα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 85% ακρυλονιτρίλιο για να θεωρηθεί αυθεντική. Ανάλογα με τις ενώσεις, με τις οποίες αναμιγνύεται το ακρυλονιτρίλιο, το τελικό ύφασμα θα έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Ιστορία
Όπως και πολλές άλλες συνθετικές υφαντικές ίνες, οι ακρυλικές αναπτύχθηκαν αρχικά από την Αμερικανική DuPont Corporation. Αυτή η εταιρία είχε ήδη γίνει γνωστή στον κόσμο για την ανάπτυξη του νάιλον και την γνωστοποίηση της παραγωγής πολυεστέρα, και όταν ανακαλύφθηκε η ακρυλική ίνα το 1940, ο κόσμος είδε αυτή την ανάπτυξη ως απλά το επόμενο βήμα της ραγδαίας ανάβασης ης DuPont σε μία κυρίαρχη θέση στις παγκόσμιες αγορές υφασμάτων.
Ωστόσο, η ακρυλική ίνα δεν έγινα πολύ γνωστή μέχρι το 1950. Είναι πιθανό η επιτυχία των άλλων συνθετικών υφασμάτων της DuPont να έπαιξε ρόλο στην αργή γνωστοποίηση της ακρυλικής ίνας. Αυτή η εταιρία είχε ήδη αντικαταστήσει το μετάξι με το νάιλον και το βαμβάκι με τον πολυεστέρα, που μπορεί να είχε μειώσει τη δεκτικότητα των καταναλωτών στη νέα αντικατάσταση του μαλλιού από την εταιρία, με το ακρυλικό.
Μέσα στην περίοδο μιας δεκαετίας περίπου, τα οφέλη του ακρυλικού έγιναν πιο αισθητά, και αυτό το ύφασμα απέκτησε μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Τότε, οι καταναλωτές και οι βιομηχανικοί παράγοντες ήταν αισιόδοξοι ότι οι συνθετικές ίνες θα έπαιρναν τη θέση όλων των φυσικών υφασμάτων. Σταδιακά, ωστόσο, οι καταναλωτές άρχισαν να φοβούνται την ευφλεκτότητα του ακρυλικού, ειδικά δεδομένου ότι το μαλλί, που υποτίθεται πως θα αντικαταστούνε το ακρυλικό, έχει ένα από τα καλύτερα προφίλ όσον αφορά στην ευφλεκτότητα.
Μέχρι τη δεκαετία του 1970, τα περιβαλλοντικά κινήματα είχαν θέσει την κοινή γνώμη ενάντια στο συνθετικό ύφασμα, και περίπου την ίδια περίοδο, ήρθαν στην επιφάνεια της δημοσιότητας στοιχεία για την πιθανή τοξικότητα και τα καρκινογόνα χαρακτηριστικά του ακρυλικού. Ενώ η δημοτικότητα των συνθετικών υφασμάτων στις ΗΠΑ είχε σταθερή πτώση τις τελευταίες δεκαετίες, το άνοιγμα των αγορών της Ασίας και της Αφρικής έχει βοηθήσει στη διατήρηση της παραγωγής ακρυλικών ινών.
Η DuPont, ωστόσο, δεν είναι πλέον ο κύριος παραγωγός ακριλικών ινών. Άλλες εταιρίες στην Κίνα, την Ινδία, την Ινδονησία και άλλες Ασιατικές χώρες έχουν ξεπεράσει αυτόν τον Αμερικανό κατασκευαστή ως ηγέτες στην αγορά ακρυλικού. Ομοίως, η αμερικανική αγορά απαιτεί πολύ μικρότερη παραγωγή ακρυλικού υφάσματος από ότι οι αγορές των αναπτυσσόμενων χωρών.
Πλύσιμο
Έχετε κατά νου ότι και το κρύο και το ζεστό νερό μπορεί να είναι βλαβερά στα ρούχα που είναι κατασκευασμένα από ακρυλικό ύφασμα. Έτσι, πρέπει να πλένετε πάντα τα ακρυλικά ρούχα με ζεστό νερό. Όταν πλένετε το ακρυλικό με κρύο νερό, μπορεί να γίνει σφιχτό και άκαμπτο, και όταν το πλένετε με πολύ ζεστό νερό, μπορεί να λιώσει και να βλάψει το πλυντήριό σας ή άλλα ρούχα.
Επίσης, το ακρυλικό ύφασμα είναι πιο επιρρεπές στο χνούδι από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο ύφασμα. Εάν πλύνετε ένα ακρυλικό ρούχο με ρούχα που δεν ταιριάζουν χρωματικά, θα καταλήξετε με ένα ρούχο γεμάτο χνούδια των χρωμάτων που έχουν τα ρούχα με τα οποία το πλύνατε.
Πώς κατασκευάζεται το ακρυλικό;
Οι ακρυλικές ίνες κατασκευάζονται γενικά σε εγκαταστάσεις που παράγουν επίσης άλλες μορφές συνθετικών υφασμάτων. Για να ξεκινήσει η διαδικασία της παραγωγής ακρυλικού, το ακρυλονικτρικό πολυμερές, πολυακρυλονιτρίλιο δημιουργείται σε ένα διάλυμα με βάση το νερό χρησιμοποιώντας μία τεχνική αντίδρασης που ονομάζεται πολυμερισμός ελεύθερων ριζών.
Αυτό το πολυμερές διαλύεται με τη χρήση ενός ισχυρού χημικού διαλύτη και το υλικό που προκύπτει που μοιάζει με τζελ είναι έτοιμο να επεξεργαστεί μέσω μιας κλωστικής μηχανής για να δημιουργηθεί η ακρυλική ίνα. Αυτές οι ίνες συνήθως πήζονται σε ένα διάλυμα του ίδιου διαλύτη, που ονομάζεται υγρή ύφανση.
Ωστόσο, μία διαδικασία που ονομάζεται ξηρή ύφανση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί, και είναι πιο αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον. Η ξηρή ύφανση περιλαμβάνει την εξάτμιση του διαλύτη με θερμαινόμενο αέριο.
Οι ίνες που προκύπτουν πλένονται, τεντώνονται και γίνονται κυματιστές μέχρι να γίνουν μακριές, λεπτές ίνες που μπορούν να περιστραφούν σε νήματα. Όπως και με άλλες συνθετικές ίνες, το τέντωμα είναι απαραίτητο για τη δημιουργία ενός υφάσματος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Η διαδικασία του τεντώματος της ίνας την κάνει πολλές φορές το αρχικό της μήκος, γεγονός που μειώνει το κόστος και έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη αποδοτικότητα παραγωγής.
Αφού οι ακρυλικές ίνες μετατραπούν σε νήμα, φορτώνονται σε μπομπίνες και αποστέλλονται σε κατασκευαστές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Αυτοί οι κατασκευαστές μετά υφαίνουν αυτό το ακρυλικό νήμα σε ρούχα, μοκέτες ή μια ποικιλία από άλλα αντικείμενα, ή πωλούν το νήμα όπως είναι με μικρές αλλαγές ως προμήθεια σε πλεκτοβιομηχανίες.
Είτε στο εργοστάσιο παραγωγής ή τη μονάδα παραγωγής υφάσματος, οι εργαζόμενοι μπορεί να εκθέσουν την ακρυλική ίνα σε διάφορε βαφές και θεραπείες. Για παράδειγμα, τα επιβραδυντικά φωτιάς είναι αυστηρώς απαραίτητα για τα ακρυλικά υφάσματα. Χωρίς αυτές τις πολύ τοξικές θεραπείες, το ακρυλικό ύφασμα θα ήταν πολύ επικίνδυνο.
Πώς χρησιμοποιείται το ακρυλικό ύφασμα;
Αφού το ακρυλικό ύφασμα είναι σχεδιασμένο ώστε να είναι παρόμοιο με το μαλλί, χρησιμοποιείται σε πολλές από τις ίδιες εφαρμογές αυτού του πολύ δημοφιλούς φυσικού υφάσματος. Για παράδειγμα, οι κατασκευαστές ρουχισμού μετατρέπουν το ακρυλικό σε φούτερ, γάντια, παντελόνια, πουλόβερ και μια ποικιλία άλλων ρούχων για κρύο καιρό. Επιπρόσθετα, το ακρυλικό είναι ένα δημοφιλές υλικό για μοκέτες, ταπετσαρίες, χαλιά και άλλα παραδοσιακά μάλλινα αντικείμενα σπιτιού.
Ενώ το ακρυλικό είναι παρόμοιο με το μαλλί στη φυσική του κατάσταση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θέση άλλων υφασμάτων, όπως βαμβάκι, ανάλογα με το μηχανισμό περιστροφής που χρησιμοποιείται. Οι κατασκευαστές μπορούν να φτιάξουν είδη ακρυλικού που μοιάζουν με γούνα, που μπορεί να είναι χρήσιμο για αντικείμενα ή κοστούμια.
Η ακρυλική ίνα χρησιμοποιείται ως ένα από τα συστατικά των ινών άνθρακα, η οποία έχει μεγάλη ζήτηση σε βιομηχανικές εφαρμογές. Διαφορετικά, ωστόσο, η ακρυλική ίνα δεν έχει πολλές βιομηχανικές εφαρμογές. Ενώ αυτό το ύφασμα είναι πολύ ανθεκτικό, η ευφλεκτότητά του το κάνει μη επιλέξιμο για χρήση σε βιομηχανικά περιβάλλοντα.
Μία από τις πιο συνηθισμένες εφαρμογές της ακρυλικής ίνας είναι για πλέξιμο. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι που πλέκουν προτιμούν το μαλλί για τα πολυτελή προϊόντα του, πολλοί ερασιτέχνες επιλέγουν το ακρυλικό ως μία ‘ίνα εκμάθησης’ ή ένα νήμα για φθηνά, εύκολα πρότζεκτ. Ενώ υπάρχουν πολλές αντενδείξεις για τη χρήση του ακρυλικού ως υλικό για πλέξιμο, η αδυναμία του να χάνει το χρώμα του και η οικονομική του τιμή το φέρνουν σε υψηλή θέση στην αγορά του ερασιτεχνικού πλεξίματος.
Πού παράγεται το ακρυλικό ύφασμα;
Η Κίνα είναι ο διεθνής ηγέτης στην παραγωγή ακρυλικού υφάσματος. Αυτή η χώρα παράγει πάνω από το 30% όλου του ακρυλικού υφάσματος στον κόσμο και του ρουχισμού από ακρυλικό και έχει και τη μεγαλύτερη αγορά για ακρυλικά ρούχα. Η αγορά ακρυλικού και οι προσπάθειες παραγωγής στην Κίνα συνεχίζουν να αναπτύσσονται με σταθερό ρυθμό, αλλά η αγορά της Νότιας Αμερικής είναι η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη αγορά ακρυλικού.
Καθώς αγορές σε χώρες της Ένωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, όπως στην Ινδία και την Ινδονησία συνεχίζουν να αναπτύσσονται, η παραγωγή ακρυλικού υφάσματος στην Κίνα και άλλες χώρες θα αυξάνεται σταθερά ώστε να καλύψει τις ανάγκες αυτής της αυξημένης κατανάλωσης ακρυλικών ινών. Ενώ η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ακρυλικού υφάσματος στον κόσμο, ο τίτλος για την εταιρία με την μεγαλύτερη παραγωγή ακρυλικών ινών ανήκει στην Ινδική εταιρία Aksa Akrilik Kimya Sanayii AS. Η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία στην παραγωγή ακρυλικού είναι επίσης Ινδική, αλλά η κινεζική εταιρία Dralon παίρνει την τρίτη θέση.
Πόσο κοστίζει το ακρυλικό ύφασμα;
Δεν υπάρχουν δεδομένα για την τρέχουσα τιμή του ακρυλικού ανά κιλό ή για τα ακρυλικά υφασμένα προϊόντα. Όπως κι άλλες συνθετικές ίνες, ωστόσο, η κύρια γοητεία του ακρυλικού υφάσματος είναι τα χαμηλά έξοδα παραγωγής του. Αυτή η χαμηλή τιμή στην παραγωγή ακρυλικών ινών μεταφέρεται μετά στους παραγωγούς υφασμάτων για τους καταναλωτές και ο τελικός καταναλωτής καταλήγει να επωφελείται από τη μείωση τιμής στο ακρυλικό σε σχέση με φυσικά υφάσματα.
Υπάρχουν τέσσερα είδη ακρυλικού υφάσματος:
- Ακρυλικό
Θεωρείται το κανονικό ακρυλικό ύφασμα. Αυτό το είδος ίνας πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 85% καθαρό ακρυλονιτρίλιο.
- Μοντακρυλικό
Αυτή η παραλλαγή της ακρυλικής ίνας αποτελείται εν μέρει από ακρυλονιτρίλιο, αλλά μία ποικιλία άλλων πολυμερών χρησιμοποιείται επίσης στην παραγωγή. Για παράδειγμα, το μοντακρυλικό περιέχει έναν υψηλό βαθμό χλωριούχου βινυλιδενίου. Έτσι, τα υφάσματα που είναι κατασκευασμένα από μοντακρυλικό έχουν γενικά καλύτερη ικανότητα στεγανοποίησης και ανθεκτικότητας σε σχέση με τα κανονικά ακρυλικά υφάσματα.
Το μοντακρυλικό μπορεί επίσης να αντισταθεί στο χνούδι και την τριβή καλύτερα από το ακρυλικό. Επίσης, το μοντακρυλικό είναι ανθεκτικό στη φωτιά ενώ το κανονικό ακρυλικό είναι πολύ εύφλεκτο. Τέλος, τα μοντακρυλικά υφάσματα διατηρούν το σχήμα τους καλύτερα από τα κανονικά ακρυλικά υφάσματα.
- Nytril
Σε αντίθεση με το ακρυλικό ύφασμα, που αποτελείται κυρίως από ακρυλονιυτίλιο, το nytril αποτελείται κυρίως από βινυλιδένιο δινιτρίλιο. Ενώ το nytril έχει να κατασκευαστεί στις ΗΠΑ από το 1960, παράγεται ακόμα στις ασιατικές αγορές. Επειδή το nytril βάφετε δύσκολα, ωστόσο, δεν έγινε ποτέ ιδιαίτερα δημοφιλές και δεν παράγεται σε μεγάλες ποσότητες πουθενά στον κόσμο.
- Lastrile
Το lastrile είναι μία ελαστική μορφή ακρυλικού που κατασκευάζεται με την ανάμιξη ενός είδους χημικούς που ονομάζεται διένιο με ακρυλονιτρίλιο. Αυτό το ύφασμα χρησιμοποιείται για εφαρμογές παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιείται το ακρυλικό, όπου απαιτείται μεγαλύτερη ελαστικότητα.